Gedachten over een echt vrije samenleving


Een reactie plaatsen

Het lamme handje van Adam Smith

Adam Smith schreef zijn beroemde Inquiry into the Wealth of Nations, de geboorteakte van het liberaal kapitalisme,  op basis van zijn opvattingen in de Theory of Moral Sentiments.

Het eigenbelang in de kapitalistische samenleving is geen egoïsme, maar zorg voor anderen vanuit een goed begrip van de eigen positie.

Smith veronderstelt dat zijn onzichtbare hand een rechtvaardige samenleving maakt, omdat verantwoordelijke burgers op verstandige wijze hun eigenbelang nastreven. De liberale theorie van Adam Smith is een sociale theorie van individuen die wel hun eigenbelang behartigen (niet te verwarren met het vertonen van egoïstisch gedrag), maar zich tevens in hoge mate op elkaar richten. Daarbij verplaatsen ze zich in elkaars positie, voelen met de ander mee en ontlenen uiteindelijk zelfs hun eigen oordeel over goed en kwaad aan hun sociale omgeving. Smith illustreert dat met het beroemde voorbeeld van de lokale middenstanders:

“Niet van de welwil­lendheid van de slager, brouwer of bakker verwachten wij ons middagmaal, maar van de over­weging van hun eigenbelang. Wij doen geen beroep op hun goedheid, maar op hun eigenliefde, en wij onderhouden hen niet over onze behoeften, maar over hun belangen”.

Als economen en politici naar zijn theorie verwijzen dan zien ze gemakshalve twee dingen over het hoofd: Lees verder